De impact van COVID-19 op de diagnose, het zorgtraject en de overleving van kankerpatiënten in België

Status
Lopende
Sinds het begin van de COVID-19-pandemie heeft Belgian Cancer Registry (BCR) de impact op kankerpatiënten op de voet gevolgd. Zo bestudeerden we niet alleen de daling van het aantal nieuwe kankerdiagnoses en het risico op oversterfte bij kankeroverlevers, maar keken we ook naar de verdeling van de tumorstadia bij diagnose, eventuele aanpassingen van het zorgtraject en de overleving.

Tijdens de eerste golven van de COVID-19-pandemie werd niet-essentiële zorg, waaronder kankerscreening, meermaals onderbroken. Mensen werd geadviseerd thuis te blijven en zowel huisartsen als ziekenhuizen werden geconfronteerd met een hoge werkdruk. Patiënten met reeds gediagnosticeerde kanker werden beschouwd als “hoog risico” voor mogelijke complicaties als gevolg van COVID-19.

Dankzij de versnelde aanlevering van gegevens van de laboratoria voor pathologische anatomie kon BCR al snel een eerste schatting maken van de daling van het aantal diagnoses tijdens de eerste golf van de pandemie. De analyses werden regelmatig herhaald om de evolutie van deze cijfers op te volgen. Om te onderzoeken of uitgestelde diagnoses leidden tot een hoger tumorstadium bij diagnose van kanker, vonden er bovendien analyses plaats met een focus op de verdeling van de tumorstadia bij diagnose. Deze analyses zijn gebaseerd op kankerregistratiegegevens van oncologische zorgprogramma’s en pathologischen diensten en gegevens van het InterMutualistisch Agentschap (IMA). Ten slotte werd, uit bezorgdheid over het verwachte hogere risico voor kankerpatiënten, ook nagegaan of patiënten met een voorgeschiedenis van kanker een verhoogd risico op overlijden hadden tijdens de pandemie.

Uit de analyses blijkt ten eerste dat het aantal diagnoses tijdens de eerste golf van de COVID-19-pandemie in april 2020 met 43% is afgenomen in vergelijking met dezelfde periode in 2019. Tegen het einde van 2020 was 5% van de diagnoses niet gesteld en eind 2021 was dit nog 2% minder dan in 2019. Ten tweede verschilde de oversterfte onder patiënten met een voorgeschiedenis van kanker tijdens de eerste golf van de COVID-19-pandemie niet van die binnen de algemene bevolking.

Deze resultaten zijn belangrijk voor het opstellen van wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen om de uitkomst voor de patiënt te optimaliseren in periodes waarin het zorgsysteem onder extra druk staat, zoals tijdens de COVID-19-pandemie. Ze zullen worden gecommuniceerd in de vorm van wetenschappelijke publicaties en via persberichten.
COVID-19 en kanker